Vật liệu xây dựng gồm những gì? Cách lựa chọn vật liệu “chuẩn” nhất

Vật liệu là yếu tố đặc biệt quan trọng góp phần làm nên những công trình chất lượng. Tuy nhiên, chọn lựa vật liệu trong xây dựng như thế nào để đảm bảo nhất thì không phải ai cũng biết. Trong bài viết dưới đây, chúng ta sẽ cùng đi tìm hiểu vật liệu xây dựng gồm những gì, có đặc điểm và công năng cụ thể ra sao để việc lựa chọn trở nên dễ dàng hơn nhé!

Vật liệu xây dựng là gì?

Vật liệu xây dựng là một thuật ngữ chung dùng để chỉ các loại vật liệu được sử dụng cho mục đích xây dựng và kiến thiết các công trình. Vật liệu xây dựng có rất nhiều chủng loại khác nhau, đa dạng từ các loại có sẵn trong tự nhiên như đất sét, đá, cát, gỗ,... cho đến các loại vật liệu được làm ra bởi con người như gạch, xi măng, cốt thép,...

Sản xuất nguyên vật liệu xây dựng là một ngành công nghiệp lớn, có vai trò đặc biệt quan trọng đối với nền kinh tế của các quốc gia. Chỉ tính riêng trong lĩnh vực xây dựng, nó đã được tách ra thành nhiều chuyên môn cụ thể, ví dụ như nghề mộc, hệ thống ống nước, thi công mái nhà,...

Vật liệu xây dựng bao gồm những gì?

Tìm hiểu vật liệu xây dựng gồm những gì có thể thấy, vật tư xây dựng được chia làm 3 nhóm chính gồm các loại nguyên vật liệu xây dựng cơ bản, vật liệu hoàn thiện và vật liệu mới:

Vật liệu xây dựng cơ bản

Vật tư xây dựng cơ bản góp phần tạo dựng sự bền vững cho nền móng, quyết định tính vững chãi của kết cấu khung công trình. Chọn vật liệu thô càng chất lượng, độ bền của công trình càng cao. Cụ thể, vật liệu trong xây dựng gồm các loại chính như sau:

• Sắt, thép xây dựng: Đây là những vật liệu quan trọng, được sử dụng nhiều trong việc tạo dựng nền móng, là yếu tố quan trọng giúp xây dựng các công trình có tính kiên cố, độ bền vững cao. Trong bất kỳ công trình nào, sắt thép cũng là vật liệu được ưu tiên trước nhất, và được chú trọng đầu tư lớn về mặt kinh phí. Về giá thành, sắt thép xây dựng không cố định mà có sự biến động theo thị trường cũng như từ phía nhà cung cấp. Khi dự định tìm mua thép phục vụ xây dựng, bạn cần có sự khảo sát chung từ thị trường, tham khảo giá bán các bên để chọn ra cho mình những đơn vị cung ứng có mức đề xuất tốt nhất.

• Xi măng: Trong các vật liệu xây dựng, không thể thiếu nhất chính là xi măng. Xi măng là thành phần quan trọng của bê tông, là yếu tố quyết định trực tiếp đến độ bền, độ cứng cũng như chất lượng của mỗi công trình. Về cơ bản, xi măng được chia làm 2 loại chính dựa trên thành phần là PC và PCB. Ngoài ra còn có một số loại xi măng đặc chủng khác như xi măng giếng khoan dầu khí, xi măng ít tỏa nhiệt, xi măng tro bay, xi măng bền sun phát,... Xi măng PCB thường có giá tương đối rẻ, phù hợp để sử dụng cho các công trình có chi phí thấp và yêu cầu về chất lượng bê tông không quá cao. PCB có khả năng hạn chế nguy cơ nứt bê tông, thường được dùng làm vữa xây tô có độ dẻo và cường độ cao.

• Gạch xây dựng: Khi tìm hiểu các loại vật liệu xây dựng nhà, không thể không nhắc đến gạch. Tại Việt Nam, gạch xây dựng có rất nhiều loại khác nhau, phổ biến nhất là gạch đất nung và gạch không nung. Trong đó, gạch đất nung là loại gạch xây dựng truyền thống, được sử dụng trong hầu hết các công trình xây dựng mới với tỷ lệ chiếm tới 80%. Gạch đất nung có nhiều loại khác nhau, bao gồm gạch đỏ 2 lỗ, gạch 6 lỗ, gạch ống,... Về cơ bản, chúng chỉ khác nhau về cấu tạo. Gạch rỗng có các lỗ phía trong với số lỗ là 2, 4, 6 hoặc 8 tùy thiết kế. Số lượng lỗ càng lớn, độ rỗng càng cao, theo đó giá thành cũng sẽ rẻ hơn. Tuy nhiên, gạch rỗng có mức độ chịu nén khá thấp, độ hút nước cao. Ngược lại, với gạch đặc, giá sẽ nhỉnh hơn. Gạch được cấu tạo thành một khối xuyên suốt, không có lỗ và tốn nhiều nguyên liệu hơn khi sản xuất. Về đặc tính, gạch đặc sẽ có độ cứng cao hơn, ít thấm nước hơn và thường được sử dụng cho các công trình có yêu cầu cao về chất lượng.

• Cát xây dựng: Danh sách các loại vật liệu xây dựng không thể thiếu cát. Cát là một thành phần không thể thiếu của các công trình. Khi chọn cát, cần ưu tiên các loại cát sạch, quan trọng phải chọn các loại cát có chi phí hợp lý và phù hợp với những đặc thù của công trình xây dựng. Hiện nay, có một số loại cát xây dựng phổ biến gồm cát vàng, cát đen, cát xây tô, cát bê tông, cát san lấp,... Mỗi loại cát lại có những đặc thù riêng và mức giá thành khác nhau, thường được lựa chọn dựa trên nhiều tiêu chí để sử dụng cho các công trình phù hợp.

• Đá xây dựng: Tương tự cát, xi măng, sắt thép, đá xây dựng là loại vật liệu không thể thiếu trong các công trình. Trong đó, đá thuộc danh mục khoáng sản làm vật liệu xây dựng, thường được gia công, đập nghiền, phân loại hoặc đẽo, gọt theo những kích thước cụ thể để sử dụng làm cốt bê tông, kè bờ, xây móng, lát vỉa hè, làm đường,... Trên thị trường có rất nhiều loại đá khác nhau, như đá 0x4, 1x2, 3x4, 4x6 hay 5x7,... Ngoài ra còn có một số loại đá khác như đá mi bụi, đá mi sàng. Mỗi loại đá sẽ có mức đơn giá khác nhau và thường được chọn mua để sử dụng cho những hạng mục công trình riêng biệt.

Vật liệu xây dựng hoàn thiện 

Khác với vật liệu cơ bản, vật liệu hoàn thiện có sự đa dạng hơn về mẫu mã, hình thái và thường được sử dụng để gia tăng tính thẩm mỹ cho các công trình. Các loại vật liệu xây dựng hoàn thiện thường được sử dụng gồm có:

• Gạch ốp lát: Loại gạch này thường được sử dụng để ốp lát sàn, ốp tường,... Gạch ốp lát có kích thước và hoa văn khá đa dạng, theo đó mức giá cũng có sự tùy biến dựa trên những yếu tố về chất lượng, giá trị thẩm mỹ,...

• Nhựa: Loại vật liệu này được sử dụng nhiều cho các công đoạn cuối của mỗi công trình. Nhựa được tùy biến dưới nhiều hình thái khác nhau, có thể là để ốp tường, ốp sàn hoặc để sử dụng trong lắp đặt đường ống. Nhựa có đặc tính dễ uốn dẻo, khả năng chịu lực, chịu nhiệt tốt, đặc biệt có khả năng đàn hồi cao.

• Thạch cao: Thạch cao là loại vật liệu được ứng dụng nhiều trong các công trình hiện đại để gia tăng độ bền, đồng thời giúp nâng cao tính thẩm mỹ cho các công trình. Thạch cao có đặc điểm là chịu lực tốt, có khả năng chống cháy, kháng động đất, lực cản và lực cản ngang cũng cao hơn nhiều so với các loại vật liệu khác.

Vật liệu mới trong xây dựng

Ngoài những loại vật liệu xây dựng truyền thống và các loại vật liệu hoàn thiện, vật liệu nhân tạo, khi tìm hiểu vật liệu xây dựng gồm những gì bạn sẽ bắt gặp thêm rất nhiều vật liệu mới trong xây dựng. Đây là những loại vật liệu được phát triển nhằm mục đích giúp tiết kiệm chi phí, gia tăng tính bền vững cho công trình đồng thời giúp tối ưu chi phí xây dựng. Một số loại vật liệu mà bạn có thể tham khảo như:

• Graphene: Graphene là tên gọi của những tấm phẳng được tạo ra từ carbon. Trong đó, các nguyên tử carbon đã được sắp xếp, liên kết chặt chẽ với nhau trong một mạng tổ ong hai chiều. Vật liệu này có đặc điểm là vô cùng nhẹ, tuy nhiên lại có độ cứng rất vượt trội, cao hơn hẳn kim cương và lớn hơn rất nhiều so với thép. Tất nhiên đi kèm với những ưu thế như trên thì giá thành của graphene không hề rẻ chút nào.

• Kính tiết kiệm năng lượng: Đúng như tên gọi, kính tiết kiệm năng lượng sở hữu những đặc điểm vượt xa so với các loại kính truyền thống. Vật liệu này có hệ số phát xạ tương đối thấp, hệ số dẫn nhiệt nhỏ, do đó nó có khả năng làm giảm sự truyền nhiệt giữa môi trường bên trong và bên ngoài qua hệ thống vách kính. Hiện nay, kính tiết kiệm năng lượng được sử dụng rất phổ biến tại Việt Nam với 2 loại phổ biến là Low E và Solar control.

• Xi măng phát quang: Xi măng phát quang là loại xi măng có màu xanh da trời và màu xanh lá cây, được sản xuất bằng cách trộn 4 - 5% sợi quang trong hỗn hợp xi măng. Loại xi măng này có trọng lượng nhẹ hơn so với xi măng truyền thống, đồng thời sở hữu bề mặt đồng nhất sau khi đổ bê tông. Người ta thường ứng dụng xi măng phát quang cho các dự án làm đường cao tốc bởi có khả năng hấp thụ năng lượng mặt trời và phát sáng lên đến 100 năm. Ngày nay, loại xi măng này cũng được thử nghiệm cho các công trình xây dựng nhà tắm, nhà vệ sinh và các tòa nhà cao thiếu ánh sáng với kết quả được đánh giá là tương đối khả quan.

• Vật liệu chống cháy: Nhắc đến các vật liệu mới trong xây dựng, không thể không nhắc đến vật liệu chống cháy. Vật liệu chống cháy giúp chúng ta đảm bảo an toàn về tài sản và tính mạng của con người đồng thời cũng giảm thiểu các nguy cơ cháy nổ gây ra bởi vật liệu dễ cháy. Một số vật liệu chống cháy phổ biến hiện nay như: Bông thủy tinh chống cháy, bê tông chịu lửa, tấm chống cháy,... Hiện nay vật liệu chống cháy được ứng dụng phổ biến ở một số khu vực có nguy cơ cháy nổ cao như không gian nhà kho, nhà bếp, các cầu thang bộ thoát hiểm, trung tâm thương mại, quán karaoke...

Lựa chọn vật liệu xây dựng phù hợp

Bên cạnh việc tìm hiểu vật liệu xây dựng gồm những gì và nên chọn loại nào, bạn cũng cần có sự đánh giá toàn diện mỗi loại vật liệu trước khi lựa chọn để đảm bảo chất lượng công trình luôn bền vững và ổn định. Một số tiêu chí bạn không được bỏ qua như sau:

• Lựa chọn nguyên vật liệu xây dựng phù hợp: Thay vì chỉ theo đuổi các loại vật liệu có mức giá cao, bạn nên tìm hiểu những loại vật liệu có độ tương thích lớn nhất với đặc điểm công trình của mình. Cụ thể, cần đánh giá chi tiết tình hình thực tế cũng như các yêu cầu đưa ra để chọn được cho mình những loại vật liệu phù hợp nhất.

• So sánh các loại vật liệu với nhau: Trong cùng điều kiện, bạn sẽ được đề xuất những loại vật liệu có chất lượng tương đương hoặc có một số đặc điểm chung nhất định. Do vậy, bạn cần đánh giá và so sánh điểm mạnh cũng như điểm yếu của từng loại để tìm ra những vật liệu thích hợp nhất.

• Lựa chọn nhà cung cấp uy tín: Hơn hết, khi tìm mua các loại vật liệu xây dựng, bạn cần tìm đến các đơn vị cung cấp uy tín, danh tiếng và có mức giá thành cạnh tranh. Việc chọn mua tại các cơ sở uy tín cũng giúp bạn thêm vững tin hơn về chất lượng và được đảm bảo chắc chắn về sản lượng nếu không may phát sinh các yêu cầu gia tăng số lượng vật liệu bất ngờ.

Như vậy, bài viết này đã cung cấp đến bạn các thông tin liên quan đến các loại vật liệu trong xây dựng, làm rõ vật liệu xây dựng gồm những gì, có đặc điểm như thế nào,... Hy vọng qua những kiến thức hữu ích này, bạn đã phần nào hiểu thêm về các loại vật liệu trong xây dựng, từ đó có những hoạch định cơ bản cho các dự án sắp tới của mình.